Wiele podmiotów, chcąc urozmaicić organizowane przez siebie wydarzenia, postanawiać ubarwić je konkursem z nagrodami. Działania takie maja zapewne na celu przyciągnięcie potencjalnych odwiedzających czy kupujących. Brak znajomości przepisów prawa regulujących tego typu wydarzenia może jednak słono kosztować organizatora, gdyż organizacja loterii fantowych i promocyjnych, w odróżnieniu od konkursu została uregulowana w ustawie o grach losowych a naruszenie przepisów tej ustawy stanowi wykroczenie lub przestępstwo skarbowe.
Zgodnie z ustawą o grach hazardowych loterie fantowe, to wydarzenia w których uczestniczy się przez nabycie losu lub innego dowodu udziału w grze, a podmiot urządzający loterię oferuje wyłącznie wygrane rzeczowe;
Loteria promocyjna natomiast, została zdefiniowana jako wydarzenie, w którym uczestniczy się przez nabycie towaru, usługi lub innego dowodu udziału w grze i tym samym nieodpłatnie uczestniczy się w loterii, a podmiot urządzający loterię oferuje wygrane pieniężne lub rzeczowe;
Organizacja loterii promocyjnej lub fantowej wymaga uzyskania uprzedniego zezwolenia dyrektora izby celnej lub naczelnika urzędu celnego – w zależności od obszaru obejmującego organizowane wydarzenie, oraz spełnieniu szeregu przesłanek przewidzianych w ustawie o grach hazardowych. W przypadku loterii fantowej powstaje również obowiązek podatkowy, gdyż loterie fantowe obciążone są podatkiem od gier wynoszącym 10% sumy wpływów uzyskanych ze sprzedaży losów lub innych dowodów udziału w grze.
Aby konkurs nie został zakwalifikowany jako loteria, unikaj elementów losowych przy jego organizacji.
Cechą charakterystyczną loterii jest więc jej losowość oraz fakt, że uczestniczy się w niej przez nabycie określonego dla danego typu loterii dowodu udziału w grze (np. losu, biletu, kuponu, towaru).
Aby uniknąć zakwalifikowania konkursu jako loterii należy przede wszystkim wyeliminować element losowości i uzależnić wygraną od określonych zindywidualizowanych kryteriów, umożliwiających wyróżnienie zwycięzcy spośród pozostałych uczestników. Na marginesie wskazać należy, że ustalenie zbyt łatwych do spełnienia kryteriów, potraktowane może być jako element losowości. Wystrzegać się również należy losowania uczestników, nawet gdy w późniejszym etapie wygrana uzależniona będzie od spełnienia określonych wymagań.
Odpowiedzialność za naruszenie przepisów ustawy
Organizowanie loterii fantowej lub promocyjnej bez uzyskania uprzedniego zezwolenia, zgodnie z art. 89 ustawy o grach hazardowych, pociąga za sobą nałożenie na organizatora kary pieniężnej w wysokości 100% przychodu, w rozumieniu odpowiednio przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych albo przepisów o podatku dochodowym od osób prawnych, uzyskanego z urządzanej gry. Kara pieniężna nakładana jest również na uczestnika w grze urządzanej bez zezwolenia i wynosi 100% uzyskanej wygranej.
Kara ta nakładana jest w drodze decyzji administracyjnej przez naczelnika urzędu celnego.
Warto również wspomnieć , że organizacja loterii fantowej lub promocyjnej bez zezwolenia lub wbrew jego warunkom stanowi wykroczenie lub przestępstwo skarbowe – zgodnie z art. 108 kodeksu karnego skarbowego i podlega karze grzywny do 240 stawek dziennych. Jeżeli nadwyżka z loterii fantowej, gry bingo fantowe, loterii promocyjnej lub loterii audioteksowej była przeznaczona na cel społecznie użyteczny, w szczególności dobroczynny, sprawca czynu zabronionego określonego w § 1 podlega karze grzywny do 120 stawek dziennych.
Wykroczeniem skarbowym jest również uczestniczenie w grze losowej organizowanej bez zezwolenia lub z jego naruszeniem i zagrożone jest karą grzywny do 120 stawek dziennych.
Stawka dzienna nie może być niższa od jednej trzydziestej części minimalnego wynagrodzenia ani też przekraczać jej czterystukrotności.